W dniach 28-29 września 2017 r. wicedyrektor szkół Towarzystwa Ewangelickiego Dagmara Jagucka-Mielke na zaproszenie Kierownika Departamentu Edukacji w EKD (Evangelische Kirche Deutschland) dr Birgit Sendler-Koschel wzięła udział w Kongresie Szkół Ewangelickich w Niemczech (7 Bundeskongress Evangelische Schule Warnemünde). Hasłem, które odzwierciedlało temat spotkania, był fragment Listu do Galacjan (Gal. 4,13) „Bo wy do wolności powołani zostaliście bracia…”
Organizatorem Kongresu w roku 2017 była Fundacja Szkolna Kościoła Ewangelickiego w północnych Niemczech. Zrzesza ona szesnaście protestanckich szkół, w których około 400 pracowników opiekuje się 2720 uczniami. Fundacja koordynuje rozwój szkół ewangelickich, reguluje zadania organizacyjne i administracyjne oraz reprezentuje szkoły w kwestiach prawnych i politycznych. Doradza także inicjatywom start-up. Instytucje wspierane, obsługiwane i promowane przez fundację mają profil protestancki, są zorientowane na edukację reformatorską i są instytucjami włączającymi. Troską fundacji jest wsparcie edukacji protestanckiej wewnątrz i na zewnątrz poprzez dalszy rozwój jakości szkół protestanckich oraz poprzez świadomy udział w dyskusji edukacyjno-politycznej.
Wśród zgromadzonych uczestników kongresu byli: pedagodzy, dyrektorzy szkół, przedstawiciele rad szkolnych, rad rodziców, pracownicy socjalni, działacze stowarzyszeń edukacyjnych, polityków oświatowych i kościołów w Niemczech i Europie. Spotkanie kongresowe było przestrzenią do otwartej dyskusji, wymiany myśli i praktyki na rzecz dobrej szkoły protestanckiej.
W roku 2017 – jubileuszowym roku reformacji – „Esej o wolności” Marcina Lutra, który był nie tylko teologiem ale także nauczycielem, rzuca także wyzwanie wolności protestanckim szkołom. Uczestnicy starali się wspólnie zastanowić czy szkoły protestanckie naprawdę rozwijają przestrzeń wolności? Czy wykorzystują swoje możliwości? Jak w praktyce uczą i podkreślają wolność protestancką? Jaki wkład mogą wnieść do wolności w demokratycznym społeczeństwie obywatelskim?
Podczas spotkania mocno wybrzmiało stanowisko, iż szkoła jest ważnym graczem w społeczeństwie. To w szkole dzieci i młodzież „przymierzają” wartości i prawdy jak ubrania. Sprawdzają w ten sposób, co im pasuje, a co nie. W czym czują się dobrze. Szkoła powinna rozwijać i uczyć krytycznego myślenia, znajdowania kompromisów pomiędzy różnymi punktami widzenia, powinna rozwijać kompetencje socjalne potrzebne do budowania odpowiedzialnego społeczeństwa. Powinna uczyć tolerancji oraz kompetencji wielokulturowych oraz wieloreligijnych. Jednocześnie szkoła to miejsce, w którym młody człowiek nie powinien czuć strachu w obliczu popełniania błędów – to etap w którym kształtuje się osobowość. Szkoła powinna wypełniać zadanie Bożej miłości, tak jak uczył tego Janusz Korczak. Wolność natomiast była i będzie zawsze ważnym elementem myśli protestanckiej. Jest wartością niezmienną i niezbywalną – jesteśmy wolni, żeby dokonywać wolnych wyborów. Szkoła to wspólnota, w której uczy się dobrej współpracy w grupie, pozytywne relacje nauczyciel-uczeń zakładają otwartą partycypację, transparencję i ochronę tej wspólnoty.
Podczas Kongresu w formie wykładów przedstawione były zagadnienia i podejścia teoretyczne z zakresu pedagogiki, prawa, historii współczesnej i teologii. Wygłoszone zostały następujące referaty:
- Prof. dr Peter Fauser, Friedrich-Schiller – Universität Jena – „Pädagogische Freiheit als Berufsethos. Profession und Demokratie” („Wolność edukacyjna jako etyka zawodowa. Zawód i demokracja”)
- Prof. dr Frauke Brosius-Gersdorf – Juristische Fakultät, Leibniz Universität Hannover – „Die Freiheit freier Schulen" („Wolność wolnych szkół”)
- Prof. dr Paul Nolte – Leiter Arbeitsbereich Zeitgeschichte, Freie Universität Berlin – „Bildung in Freiheit – Freiheit aus Bildung? Demokratie lernen und leben” („Edukacja w wolności - wolność od edukacji? Uczenie się i życie w demokracji”)
Spotkanie Kongresowe wzbogacone zostało także o liczne warsztaty dotyczące dobrych praktyk. Dagmara Jagucka-Mielke oraz Richard Parisch (reprezentujący szkołę anglikańską z Londynu – Archbishop Tenison’s Church of England High School, Croydon) udzielili wywiadu dla radia Kościoła Ewangelickiego w Północnych Niemczech oraz poprowadzili warsztat „Globalne kontakty i projekty edukacyjne jako wzbogacenie profilu protestanckich szkół”.
Za przykład dobrych praktyk realizowanych w Liceum Ogólnokształcącym Towarzystwa Ewangelickiego posłużył projekt współpracy ze szkołą partnerską z Republiki Południowej Afryki – Paul Roos Gymnasium (Stellenbosch, RPA). Projekt „Der Weg zur Freiheit” („Droga do wolności”) zrealizowany przez uczniów obu szkół pod okiem nauczycielek języka niemieckiego: Justyny Soboty (LOTE) oraz Alet Conradi (Paul Roos) powstawał w kilku etapach na przestrzeni lat 2014-2017 w trakcie trwających spotkań obu grup rówieśniczych z Polski i z RPA. Porównując z pozoru różne narodowe doświadczenia, młodzież doszła do bardzo uniwersalnych wniosków. Projekt był realizowany zarówno podczas wizyt w szkołach partnerskich, jak i online na szkolnej platformie Moodle. W czasie jego trwania uczniowie porównywali losy i życiorysy różnych ikon wolności i ich odbioru w obu krajach.
Do pobrania: prezentacja „Der Weg zur Freiheit” / „Droga do wolności” (dokument w formacie PDF)
Nie zabrakło też refleksji nad obecną sytuacją na świecie i dzisiejszych dróg szukania wolności i co ona dla nas oznacza. Przedstawiony na spotkaniu projekt i rodzaj działania w partnerstwie międzynarodowym spotkał się z bardzo żywym i emocjonalnym przyjęciem wśród uczestników warsztatu.
Dagmara Jagucka-Mielke
